Wertykulacja i aeracja sposobem na piękny soczysty zielony trawnik.
Piękny trawnik o regularnej strukturze, pełen soczystej zieleni i równomiernie rozkrzewionych darni, jednym słowem ideał. Każdy właściciel choćby małego trawnika marzy, aby jego zielony skrawek był tym idealnym dywanem, który z jednej strony będzie cieszył oko, a z drugiej nie będzie wymagał wielu zabiegów pielęgnacyjnych.
Jak zatem zadbać o trawnik, aby cieszył oko nie tylko z daleka, ale był powodem do dumy jego właściciela? Podstawą jest odpowiednia pielęgnacja trawnika, która oprócz regularnego koszenia, wymaga także dwóch zasadniczych zabiegów: wertykulacji oraz aeracji. Oba te zabiegi służą rozluźnianiu podłoża i rozkrzewianiu trawy.
Wertykulacja
Zabieg wertykulacji polega na wykonywaniu pionowych nacięć darni. Tego typu prace z jednej strony przyczynią się do uzyskania gęstszej murawy, z drugiej strony jest to zabieg pozwalający na pozbycie się niepożądanych roślin ze struktury trawnika. Bardzo często na trawnikach spotykany jest mech lub nawet suche miejsca, przypominające strukturą filc. Tego typu zjawiska są najczęściej przyczyną pojawiania się drobnoustrojów chorobotwórczych na roślinach, a jednocześnie uniemożliwiają przenikanie nawozów czy nawet wody do korzeni trawy. Wertykulacja trawnika z jednej strony pomaga pozbyć się warstwy mchu i wyschniętych elementów trawy, a z drugiej strony polepsza przenikanie substancji odżywczych i światła do głębszych struktur trawnika. Dodatkowo prawidłowo wykonana wertykulacja pomaga pozbyć się z trawnika płytko ukorzenionych chwastów, będących ?pasożytami? dla trawy.
Odpowiednim momentem na wykonanie wertykulacji trawnika jest moment bezpośrednio po pierwszym koszeniu trawnika, wczesną wiosną. Zabieg ten pomoże w szybkiej regeneracji roślin po okresie zimowym, a jednocześnie ułatwi wnikanie nawozu i ułatwi kiełkowanie nasion w miejscach gdzie trawa zostanie dosiana.
Do wykonania tego typu zabiegów można wykorzystać trzy rodzaje wertykulatorów: ręczny, elektryczny lub spalinowy. Pierwszy z nich to rodzaj grabi, które zamiast zębów wyposażone są w kilkucentymetrowe ostrza, czasem dodatkowo może posiadać koła ułatwiające prowadzenie. Wertykulatory ręczne stosowane są najczęściej na bardzo małych powierzchniach. Wszędzie tam, gdzie powierzchnia trawnika jest większa stosuje się urządzenia elektryczne lub spalinowe. Wertykulatory elektryczne są zdecydowanie bardziej ekologiczne oraz cichsze, a z drugiej strony pozwalają na sprawne wykonanie zabiegów na trawnikach o średniej wielkości. Na największych trawnikach najczęściej stosuje się wertykulatory spalinowe, które z jednej strony są urządzeniami dużo mocniejszymi, a z drugiej pozwalają na niezależność od źródeł zasilania (choć kwestię prądu elektrycznego można oczywiście rozwiązać poprzez zastosowanie agregatu prądotwórczego, lub wertykulatorów wyposażonych w akumulatory zasilające).
Niezależnie od rodzaju urządzenia przy jego wyborze należy zwrócić uwagę na materiały, z których wykonano ostrza, a ponadto szerokość roboczą urządzenia, która pozwoli zaoszczędzić czas. Zakup tego urządzenia najczęściej jest jednorazowy na kilka lat, dlatego warto wybrać optymalny model.
Aeracja
O ile podczas wertykulacji nacinamy powierzchnię trawnika na głębokości kilku centymetrów, o tyle podczas aeracji wykonuje się głębokie nakłuwanie trawnika (nawet 10-15cm) w celu napowietrzenia jego struktury. Podczas tego typu zabiegu oddziałuje się przede wszystkim na korzenie, pobudzając je do wzmocnienia i jeszcze większego rozkrzewienia.
Najczęściej aerację wykonuje się przed sezonem, tuż po pierwszym koszeniu. W odróżnieniu od wertykulacji, proces aeracji wykonuje się nawet kilka razy podczas sezonu, szczególnie na trawnikach intensywnie użytkowanych. Mogłoby się wydawać, że napowietrzanie z racji głębokości działania jest procesem bardziej inwazyjnym, lecz tak nie jest. W gruncie rzeczy jest to bardzo delikatny zabieg pielęgnacyjny.
Biorąc pod uwagę, że na 1m2 trawnika powinno się wykonać nawet do 300 nakłuć, na bardzo małych trawnikach można wykonać ten zabieg przy pomocy szpikulców, wideł czy też specjalnych nakładek na buty. Większe powierzchnie wymagają jednak zastosowania urządzeń ? aeratorów. Najczęściej są to urządzenia dwufunkcyjne (wertykulacja i aeracja) lub nawet trójfunkcyjne (dodatkowo grabienie), w których zmiany funkcji dokonuje się poprzez wymianę wałka, zatem wykonanie aeracji nie wymaga kolejnego urządzenia, lecz tylko dodatkowego zabiegu.